Đoàn làm phim "Vượt qua bến Thượng Hải" đến Hoành Điếm, lập tức được dẫn đến Công viên Minh –Thanh, một trường quay cung đình chuyên làm phim về thời kỳ Minh –Thanh của Trung Quốc. Từ xa cách khoảng 2km đã nhìn thấy mái cong lô xô kiểu cung đình. Cao vượt lên là 4 "lầu quan sát" ở 4 góc Trường quay. Toàn bộ diện tích 30 ha được bao bởi tường thành thời trung cổ. Trong đó, đoạn thành cổng hậu hoá ra lại chính là một khách sạn dành cho các đoàn làm phim. Bên ngoài chỉ nhìn thấy các cửa sổ như lỗ châu mai, nhưng thực ra là những cửa sổ của hành lang khách sạn. Toàn bộ khu vực chỉ được ra vào bằng cổng chính, có người gác.

Đoàn làm phim gồm cả Việt Nam và Trung Quốc được phân vào các phòng khách sạn, đúng là một nơi giống bị giam lỏng ở lãnh cung. Hàng ngày đi đến trường quay có xe đón. Còn ở khách sạn trong Trường quay cung Minh –Thanh thì không hề có người, chỉ có các đoàn làm phim cần mẫn làm việc. Cung Minh Thanh bao la 30 ha nhiều đền đài, cung phủ, phố cổ, vườn ngự uyển ngay trước mặt. Cảnh trí của những phim cổ trang nổi tiếng của Trung Quốc rất quen thuộc. Những Hoàn Châu cách cách, Tể tưởng Lưu Gù, Càn Long du Giang Nam... vân vân đều từ đây mà ra.

Tuy vậy, sự háo hức ban đầu nhanh chóng qua đi, việc ở trong một cung điện cổ trang có thú vị thật, nhưng cảm giác ấy nhường chỗ cho nỗi lo công việc và nỗi buồn mỗi khi không có việc lên trường quay. Phải ở lại khách sạn với 30 ha cung điện trống vắng, dù cho nhà cửa đẹp và vườn hoa nở đẹp tuyệt vời, các diễn viên và nhân viên vẫn thấy như đi tù. Nhưng chính kỷ luật thép của đoàn làm phim như vậy, khiến cho tiến độ làm phim được đảm bảo.

Diễn viên Lê Thái Hoà đóng vai Ngũ Lang, một vai sát thủ ám sát Nguyễn Ái Quốc, sau được cảm hoá. Sáng sáng, Thái Hoà chạy hai vòng quanh cung Minh Thanh, dưới nhiệt độ môi trường khoảng 5 độ. Tất cả đoàn làm phim, cả người Trung Quốc đều không ai tập luyện được như thế. Thái Hoà vốn đã học võ thuật, nên anh có thói quen luyện tập. Và chính việc đó giúp ích rất lớn cho vai diễn của anh.

Đốt pháo đón giao thừa tốn hơn đón giao thừa thật

Trong phim "Vượt qua bến Thượng Hải" có cảnh Nguyễn Ái Quốc đón giao thừa cùng với gia đình nhà tư sản họ Long tại Hạ Môn, trong khi đó, bên ngoài Long phủ, tên sát thủ Ngũ Lang và người hộ vệ Hổ thì ẩu đả với nhau.

Cảnh quay này diễn ra vào đúng một ngày mưa. Đoàn làm phim đợi cơn mưa dứt mới quay, nên ngày thứ nhất xếp dụng cụ lại, chuyển sang cảnh quay khác. Nhưng ngày hôm sau trời vẫn mưa. Đạo diễn quyết định cứ quay. Giao thừa vẫn có những thời điểm mưa chứ. Thế là diễn viên và đoàn làm phim triển khai quay trong mưa ở trường quay Hoành Điếm.

Vấn đề là giao thừa phải có pháo. Pháo hoa và pháo nổ chuẩn bị sẵn, phải mang vào chỗ có mái che để đốt. Nhưng quay xong, đạo diễn không ưng. Pháo một nơi, cảnh một nẻo là không được. Cho nên phải nổ pháo ở các cửa nhà "như thật". Phải có làn khói mờ như thật, có ảnh chớp đúng như thật. Dính mưa, nên lần nữa đốt pháo vẫn không đạt. Pháo không giòn giã. Lại làm lại. Làm xong màn bối cảnh có vẻ đạt, thì diễn viên lại rét rồi, nghỉ một chút. Làm lại nữa. Cuối cùng pháo đốt hết thúng này đến thúng khác...

Nhà sản xuất đại diện Hãng phim tâm sự: Nếu làm phim ở Việt Nam, không biết mua pháo ở đâu. Vả lại, nếu có pháo rồi, xin phép ai để đốt pháo? Mất bao nhiêu lâu cho thủ tục này? Còn đạo diễn Việt Nam thì lắc đầu: Làm phim ở Việt Nam, đốt hàng thúng pháo thế này, thế nào nhà sản xuất cũng thổi còi, nhăn mặt với đạo diễn.

Các diễn viên tham gia quay cảnh này, thật bất ngờ, sau này chỉ nói đúng một câu: "Thích nhất là nghe thấy tiếng pháo. Cứ ngỡ sống trong đêm giao thừa thật, chứ không phải ở trường quay".

Giật mình vì nhớ Bác Hồ

Ông Nguyễn Tiến Thoả từ sân bay về đoàn làm phim là được đưa đến trường quay ngay. Do đã có kịch bản từ trước, nên ông Thoả chỉ làm việc với đoàn làm phim, được thử hoá trang, phục trang, rồi được dẫn ra quay phim ngay để vào vai Nguyễn Lương Bằng. Không phải vì áp lực những bài viết trên mạng lúc đó đang bàn tán về việc Cục trưởng Cục Quản lý giá đi đóng phim, mà vì mọi diễn viên khác cũng thế, tác phong khẩn trương, chuyên nghiệp không có ngoại lệ. (Ông Thoả chỉ làm việc ở trường quay 1-2 ngày, rồi bay về Việt Nam ngay)

Tại Thượng Hải hôm đó là ngày mưa rét. Trời gió ầm ầm, lạnh khoảng 2 độ C. Do đó, sau khi hoá trang, phục trang xong, chưa quay thì các diễn viên đều trùm áo khoác dày, sùm sụp. Ông Thoả nói chuyện với diễn viên Minh Hải rất thoải mái, bảo trông cậu giống Nguyễn Ái Quốc, nhưng ông Thoả nghĩ chắc anh này đóng vai khác. Sau này ông Thoả nói lại, vì thấy Hải nói giọng Bắc, nói cười như không phải là sắp có cảnh quay.

Khi được gọi vào chuẩn bị cảnh quay, đó là cảnh Nguyễn Ái Quốc chuyện trò với Nguyễn Lương Bằng. Ông Nguyễn Tiến Thoả ngồi xuống rồi, thì Minh Hải đến. Động tác đầu tiên là Hải ngồi xuống, tay cầm điếu thuốc lá, rồi Minh Hải cất tiếng nói. Ông Thoả thoáng sững lại, ngạc nhiên. Cắt. Làm lại. Đạo diễn nhìn ngay ra diễn biến tâm lý chưa sẵn sàng của diễn viên, nên bắt làm lại ngay.

Cuối cùng cảnh diễn rất suôn sẻ. Ông Thoả cho biết, khi Minh Hải diễn tác phong cầm thuốc lá, ngồi ghế và nói đúng giọng quen thuộc của Bác, ông rất ngạc nhiên, thầm nghĩ "khá giống", cho nên ông thoáng biểu hiện chưa nhập được vào cảnh quay ngay. Ông Thoả tâm sự: Tự nhiên lúc đó mình cứ nghĩ đến hình ảnh Bác Hồ trong đầu, không biết hồi năm 1933, chắc Bác đi lại, nói năng cũng gần như thế này.

Minh Hải quê gốc Nghệ An, nghiên cứu nhân vật từ rất lâu, trước khi được mời đóng phim "Vượt qua bến Thượng Hải" vì anh cũng đóng vai Bác Hồ trong một vài vở kịch. Minh Hải có đầu óc phân tích, anh phân tích rằng, tiếng Bác Hồ sớm nhất được nhiều người biết là từ bản Tuyên ngôn Độc lập, khi đó là thời điểm năm 1945. Như vậy, nếu càng xa năm 1945 về trước, thì chất giọng Nghệ của Bác phải càng nặng, tất nhiên các âm Nghệ cũng phải được chọn lọc hợp lý. Nếu là nhân vật Nguyễn Tất Thành, thì lại càng nhiều chất giọng Nghệ hơn, do đó ngoại suy ra chất giọng Bác vào năm 1933. Vì là quê Nghệ An, nên Minh Hải có thế mạnh, không cần luyện giọng, khi nói giọng Bác, có chất Nghệ tự nhiên, khó nhận ra là bắt chước.