Trong một bản tin thị trường VTV4, có tin là tổng kiều hối năm 2007 chuyển về nước là khoảng hơn 5 tỷ đô la. Tuy nhiên, trong một bản tin khác của truyền hình cáp VCTV, thì ước tính kiều hối chuyển về nước năm 2007 là khoảng 7 tỷ đô la. Chương trình này còn tính kỹ hơn, mỗi người Việt Nam ở nước ngoài chuyển về nước trung bình hơn 3.000 đô la, mà hiện có hơn 2 triệu người Việt tại nước ngoài...

Như vậy, con số hơn 5 tỷ đô la là chắc chắn. Có thể số hơn 5 tỷ đô la là chỉ tính nguồn kiều hối chính thức chuyển theo đường lao động xuất khẩu, các hợp đồng chuyển tiền "chính thức" mà ngân hàng kiểm soát được chăng? Còn đúng ra là hơn 7 tỷ đô la, nếu tính hết các nguồn?

Một chuyên gia đã phân tích mặt tốt và không tốt của nguồn kiều hối này. Tốt, dĩ nhiên rồi: tăng cường đầu tư, kích cầu tiêu dùng, giảm thanh toán vãng lai... vân vân. Xấu, cũng có: làm sai lệch thị trường bất động sản, làm cho môi trường đầu tư bị "nóng", tức là với điều kiện nước ta, khó mà hấp thụ những khoản đầu tư "bất thường"...

Nói chung là có tốt, có xấu. Nhưng vấn đề là chúng ta nhìn nhận khoản tiền 5 -7 tỷ đô la chuyển về nước như thế nào?

Cần phải so sánh một chút như thế này. Theo tin Thông tấn xã Việt nam, năm 2007 cũng là năm nước Nga xuất khẩu vũ khí đạt kỷ lục. Cả một nền công nghiệp quốc phòng, đầu tư khổng lồ, huy động nhân tài vật lực, để đạt được nguồn thu kỷ lục. Là bao nhiêu? Xin thưa là: 7 tỷ đô la. Bản tin nói tiếp: "Theo ông Mikhail Dmitriev, người đứng đầu cơ quan hợp tác kỹ thuật quân sự của Nga, những sản phẩm "bán chạy" nhất trong năm là máy bay Sukhoi, máy bay tiêm kích MiG, trực thăng Mi và xe tăng T-90C, còn các loại tên lửa S-300 và Pechora đã có các hợp đồng đến năm 2012"

Dẫn bản tin thêm này, để chúng ta hình dung quy mô của nền công nghiệp quốc phòng Nga, sản xuất nào máy bay tiêm kích, cường kích, nào xe tăng, tên lửa... Cuối cùng là đạt được doanh số thu về ngang với... tiền mà người Việt gửi về nước.

Dĩ nhiên, công nghiệp quốc phòng mang lại nguồn lợi không chỉ để bán vũ khí. Đó là tiềm lực quốc phòng để bảo vệ Tổ quốc, để đất nước lớn mạnh. Nước Nga của Putin đã lấy lại vị thế "con gấu" trong rừng xanh thế giới, chọi lại với những "hổ Mỹ", "báo Hoa"... Nhưng để đạt được 7 tỷ đô la/năm, chả lẽ Việt Nam cũng lại lao vào làm vũ khí. Trên mặt đất nhiều con đường thế nào, thì cách bảo vệ chủ quyền cũng đa dạng như vậy...

Đến đây, vô hình chung chúng ta đều liên hệ đến một chân lý: đồng bào người Việt có thể là một thứ vũ khí vô cùng lợi hại để bảo vệ và xây dựng đất nước Việt Nam. Không thể nói bao nhiêu người Việt tương đương với 1 quả tên lửa, nhưng rõ ràng họ đã đóng góp cho đất nước một giá trị biểu kiến bằng cả một nền công nghiệp quốc phòng hùng mạnh xuất khẩu vũ khí. Không biết đã bao giờ có cơ quan công quyền nào đặt nguồn thu từ kiều hối này vào chiến lược phát triển kinh tế xã hội đất nước một cách cụ thể chưa? Có thể có nhưng tôi chưa tra cứu được, bạn hãy chỉ ra cho tôi với? Nếu có, sao lại có chuyện mặt xấu do nguồn kiều hối gây ra, ví như làm cho môi trường đầu tư bị nóng, hay là làm cho nó ảnh hưởng xấu đến thị trường bất động sản?

Chuyện về con người mà so với vũ khí thì là hạ thấp giá trị nhân văn của nguồn thu kiều hối. Nếu nâng quan điểm thì đúng như vậy, nhưng xin hiểu đây chỉ là một dẫn chứng để thấy một mặt giá trị có thể lượng hoá được của "nguồn tài nguyên" người Việt ở nước ngoài. Dĩ nhiên giá trị toàn thể của nguồn tài nguyên này thì vô cùng lớn, có thể chưa hình dung ra ngay được...