Hôm qua, có cô phóng viên bảo tôi, anh có cái bài báo nào gửi dự thi vào cuộc vận động viết về phụ nữ Việt Nam "tự tin, tự trọng, trung hậu, đảm đang" không?

Tôi hơi phân vân: thế có người trung hậu, đảm đang mà không tự tin, hoặc không tự trọng ư? Nếu đã trung hậu mà không tự tin thì là sẽ thế nào nhỉ?

Cô phóng viên kia bảo: Em cũng không biết lắm...

Hồi xưa, thời kháng chiến chống Mỹ cứu nước, có hình mẫu phụ nữ "Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang". Bởi vì thời đó, đàn ông ra trận, phụ nữ ở hậu phương, nên phải làm thay mọi việc cho đàn ông. Phong trào đó ra đời một thế hệ phụ nữ tay cày tay súng, làm mọi việc mà từ ngàn đời nay phụ nữ không mấy khi làm như sửa nhà, trụ cột gia đình. Đó là nội dung đảm đang. Còn phụ nữ ở miền Nam, vào du kích chống quân Mỹ, có khi đối mặt với tù đày, nên cần có trung kiên, bất khuất. Một phẩm chất của người lính, nhưng cũng cần thiết đối với phụ nữ. những phẩm chất công, dung, ngôn, hạnh truyền thống tạm không nói đến. Bởi vì cuộc sống hòa bình, mơ ước bình thường là công, dung, ngôn, hạnh thì người ta không được hưởng, mà phải đối mặt với cuộc sống bão táp của chiến tranh. Lúc đó cần "anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang", ví như các "chị Hai năm tấn quê ở Thái Bình", hoặc "chị Ba dũng sĩ quê ở Trà Vinh", hoặc như cô gái Lai Vu "rắn quấn bên chân vẫn bắn thù", hoặc như chị Võ Thị Thắng "cười mỉm khi nghe bản án tử hình"... vân vân.

Bây giờ thì hòa bình rồi, cuộc sống hướng đến "tự do, dân chủ, công bằng, văn minh" rồi, mà phát động hình mẫu "tự tin, tự trọng, trung hậu, đảm đang" là thế nào? Đến nỗi cô phóng viên trẻ kia cũng chả hiểu nội dung của " 8 chữ" mẫu người phụ nữ thời đại mới.

Hình mẫu 'công, dung, ngôn, hạnh" đúc kết từ thời phong kiến, nhưng nay có một nội dung mới, ai cũng hiểu là phụ nữ phải có nghề nghiệp (công), phải đẹp (dung), ăn nói và giao tiếp tốt (ngôn) và phải có đạo đức (hạnh). Phụ nữ hãy cứ là phụ nữ, nuôi con khỏe, dạy con ngoan, ngoài ra lại thực hiện bình đẳng giới. Vậy thì bây giờ cần phụ nữ đảm đang là gì? Thay chồng hay làm gì khác? Phụ nữ phải tự tin, tự trọng thì có phải đề phòng đi vào vết xe đổ của các cô người mẫu bán dâm hay không? Cái hình mẫu mà cái tổ chức vận động cuộc thi viết về phụ nữ đang phát động nghe ra có vẻ mù mờ.

Ôi, nếu mai có anh nào muốn lấy vợ, mà đi tìm phụ nữ đủ "8 chữ" thì có lẽ phải ở vậy đến già thôi. Thời nay mà có cô nào "tự tin, tự trọng, trung hậu, đảm đang" thì chắc gì cô ấy đã lấy chồng.