Con tôi học lớp 2 về hỏi mẹ: Cô giáo bảo chúng con về nhà làm báo tường để nộp. Cô giáo hướng dẫn bảo lấy tờ giấy A4, vẽ xung quanh đẹp rồi viết cái gì vào đó... Mẹ nó hăng hái hướng dẫn nó, con nên làm một thơ, hay viết cái gì có vần... Mẹ con hì hụi một lúc, rồi con bé hỏi: "Nhưng con không biết làm báo tường để làm gì?" Mẹ nó ớ ra, lúng túng lắm. Rồi giải thích đại loại con làm như vậy để treo lên lớp, làm cho nhiều bạn biết con viết gì. Con bé nhanh nhảu: Thế thì con viết bằng máy tính, rồi vào blog...
Thế đấy. Con bé nhà tôi có các chị đều có blog, được chị dạy cho làm blog, rồi vẽ tranh bằng trình Paint của Window. Báo tường để làm gì? Câu hỏi ấy liệu có quá thừa không?
Có thể chương trình ngoại khoá hay chính khoá gì đó của học sinh lớp 2 có tiết mục làm báo tường. Nhưng việc làm báo tường của những ngày cách đây nửa thế kỷ và thời đại Internet nên được hiểu thế nào?
Cách đây nửa thế kỷ, trong cuộc kháng chiến chống Pháp, chính hình thức báo tường đã là một diễn đàn văn hoá văn nghệ rất thiết thực, động viên cán bộ chiến sĩ, là món ăn tinh thần rất bổ ích cho đời sống quân nhân. Từ diễn đàn báo tường, nhiều người bước vào làng báo, làng văn. Còn nhà trường phổ thông những năm sáu mươi, báo tường đã là hình thức sinh hoạt rất sôi nổi, tôi còn nhớ những cuộc thi báo tường thời đi học, đã là kỷ niệm vô cùng sâu sắc. Hồi đó, báo in không mấy khi đến tay mọi người, một xã chỉ có đảng uỷ xã có báo Nhân Dân, thỉnh thoảng tôi đến đọc nhờ. Hồi đó, sân trường và đầu xóm có một cái bản tin, trên đó hàng ngày có người dán tờ báo Nhân dân lên để mọi người cùng đọc, trường thì có thêm tờ Thiếu niên Tiền phong...
Vào thời kỳ tình trạng thông tin như vậy, báo tường là một sân chơi tuyệt diệu, cuốn hút và say mê. Ngày nay, đến trẻ em 6 tuổi cũng biết vào mạng, chát với bạn bè, gọi điện Internet cho người nhà ở Mỹ, rồi thì tự tay làm blog, chơi với nhau ở tận đâu đâu. Trẻ em ở thời đại Internet có câu hỏi báo tường để làm gì, tại sao người lớn, người của thời đại báo tường không suy nghĩ?
Và, tại sao các chuyên gian làm sách giáo khoa không suy nghĩ nên đưa chuyện báo tường vào chương trình "để làm gì"
Tôi còn nhớ, nhà văn Tô Đức Chiêu đi Auxtralia, tham quan một trường phổ thông, xem các em học lịch sử cổ đại. Thày nói khoảng 10 phút, rồi tất cả ra sân, ra vườn. Nhóm thì lấy đá làm rìu đẽo bằng được một cái cọc, nhóm thì dùng mấy cái thanh nứa, ra sức xoay một cái như cái dùi để làm lửa... Đó là học về thời cổ đại. Ngày nay, nếu có làm báo tường, cũng nên đặt vấn đề để học tập giống như các em làm lửa, làm rìu đá của người cổ đại. Còn nếu làm báo tường để thưởng thức, để "dùng" thì khác gì bảo các em đi làm lửa để nhà trường nấu cơm.
Bảng tin đầu làng tôi đã phá bỏ đi rồi, xã thành phường, nhưng cái loa phường vẫn hàng ngày rỉ rả, phường vẫn biên chế người phát thanh, trông giữ máy móc. Ôi, người lớn còn vậy, trẻ con làm báo tường thì cũng không có gì lạ.
Chuyện báo tường, chuyện loa phường, chuyện bản tin vào thời đại Internet, có lẽ chỉ có ở nước ta.