Hôm vừa rồi, tôi đến nhà anh bạn chơi, được anh kể chuyện thằng em tên là Năm lên chức.
Chạy đua chức, Năm lo lắng bảo bố:
- Có ba đứa có thể lên chức, hai đứa kia làm đề án, kế hoạch trình lãnh đạo rồi, trong các cuộc họp trình bày rất hăng. Con chả biết làm gì cả.
Ông Hai hỏi:
- Xét thật lực, mày so với hai đứa ấy thế nào?
- Một có học vị, một có thực tế và đã làm cấp phó, hai đứa đều tài hơn con.
Ông Hai cười: Mày cứ không làm gì là được.
- Sao vậy ạ?
- Cứ thế. Rồi mày sẽ thấy cái siêu việt của chữ nhẫn. Đừng vội mà lại làm như chúng nó. Mày có chọi được với chúng nó không?
Mấy tháng sau, quả nhiên Năm được đề bạt, mà hai anh chàng giỏi giang kia thì không đến lượt. Năm hỏi bố:
- Sao bố biết trước như Khổng Minh thế ạ?
- Cần gì phải như Khổng Minh
- Hay bố lại đến nhà các ông ấy mà giấu con?
- Mẹ cha mày, hai thằng đó trình bày đề án, trong đề án ắt có cái đổi mới. Đổi mới thì phải bỏ cái cũ, ảnh hưởng đến mọi người đang yên vị. Lãnh đạo đố dám đề bạt hai thằng đó. Tao không cần đến nhà ai. Tao chỉ niệm một chữ Nhẫn.
Tôi và anh bạn lên nhà "vấn an" ông Hai. Ông Hai vốn là cán bộ cấp Vụ, có học vị, đã về hưu, khi nói đến chuyện lên chức, ông cười:
- Muốn lên chức, đâu phải chỉ có giỏi. Người cán bộ, ngày xưa là làm quan, thì phải được lòng dân, và phải được lòng cấp trên. Có trên tạo điều kiện kéo lên, dưới ủng hộ đẩy lên, thì mới có thể hoàn thành nhiệm vụ, mới có thể "thăng".
Ông Hai nói thế, nhưng lại đăm chiêu:
- Đó là thực tế mà tôi thấy, nhưng cơ chế thăng quan tiến chức như vậy cũng khiến cho nhiều người giỏi mà có tâm huyết bị bỏ phí. Thằng Năm nhà này không giỏi, nhưng còn may cho đất nước là nó có tâm, chỉ nên làm cấp trưởng phòng ở Vụ là vừa, lên cấp cao hơn thì thật nguy cơ cho đất nước.
Hỡi ơi, hiếm có bậc phụ huynh nào lại dám thốt lên như thế...