Tuần này có ngày trung thu, rằm tháng Tám... Tôi nhớ Trung thu những năm đã xa, thị trấn không điện, đêm trăng sáng không gian trong vắt, nhà nhà trải chiếu ra cửa cho trẻ con múa hát. Đội múa sư tử của phố đi khắp phố, trống thùng thùng rất vui vẻ. Mà ngày đó cỗ trông trăng thì vườn nhà có gì hái ra cho trẻ bầy rồi "phá cỗ". Thực ra chả có gì để phá cả. Múa sư tử thì tự biên tự diễn, không ai cho đồng tiền nào. Tôi nhớ mãi những ngày trung thu thời đất nước nghèo, gian khổ mà người ta sống khỏe nhẹ, tin tưởng một cuộc sống tốt đẹp ngày mai.
Bây giờ thì đã là ngày mai của thời đó rồi. Tôi không muốn làm cuộc bình luận xem cuộc sống bây giờ hơn hay kém trước thế nào. Chỉ thấy có những điều khác lắm.
Thứ nhất, trăng trời có vẻ lép vế so với ánh điện. Trăng thành phố nhợt nhạt lắm. Thứ hai, làm một cái cỗ bây giờ cho trẻ con thì dễ, nhiều thứ bánh trái hoa quả, nhưng để có cái gọi là "phá cỗ" thì không có đâu. Không có niềm vui tuyệt vời của trẻ con đêm trăng rằm, không có cái không gian huyền diệu của đêm Trung thu với thiên nhiên mơ mộng. Còn đội múa sư tử (nếu có) thì kèm theo một ông địa cầm cái âu vàng để kêu gọi quyên tiền. Ôi còn gì là vui thú nữa.
Và, ngày nay có Trung thu chỉ dành cho người lớn. Người ta nhân Trung thu mà biếu xén nhau. Dạ thưa anh, em có con cá biếu anh về cho các cháu. Có hai con này, nhất định anh phải tự tay mổ nó ra, bụng nó có vật làm phước đấy ạ. Hi hi, bụng một con cá làm bằng bột thì nhét cái gì trong đó chả được. Ấy là ví dụ một hình thức thôi. Người ta vốn sáng tạo lắm, khối cách cho và nhận, hi hi.
Năm ngoái, tôi đón trung thu một cách tình cờ tại Thành phố Tuyên Quang. Vì lúc đó có cái hội nghị các nhà văn trẻ ở đó. Hình như tôi đã viết một bài ca tụng không khí ở cái thành phố sơn cước ấy. Người ta làm các con vật to đùng rồi rước, trẻ con thì tung tăng chơi. Rất lâu tôi mới thấy một không khí lãng mạn mà vui tươi như thế. Năm nay nhà văn Vũ Xuân Tửu đã gọi điện nhắc: Mời anh lên chơi Trung thu Tuyên Quang. Tôi hứa với anh ấy và nghĩ nếu không bận gì, nhất định sẽ đi Trung thu ở Tuyên Quang. Ai bảo chỉ có Trung thu cho trẻ con, Trung thu là dành cho cả người lớn chứ. Ít nhất là người lớn có một Trung thu hoài niệm, nhưng các em bé ngày hôm nay thì ngày mai hoài niệm về Trung thu có gì không?